Biz farklıyız. Çünkü biz ERBAALIYIZ...

Erbaa'da Tarihi Yerler: Silahtar Ömer Paşa Camii

erbaaliyiz kullanıcısının resmi
21 Temmuz, 2016 - 01:05 -- erbaaliyiz

Silahtar Ömer Paşa Camii Hakkında Bilgiler

 Bulunduğu Yer : Tokat - Erbaa - Akça (Fidi) Kasabası
 Yapılış Tarihi : 1082
 Dönemi : Selçuklu
 Mülkiyeti : Vakıflar Genel Müdürlüğü
 Mimarı : Bilinmiyor
 Mimari Özellikleri :  
  • Selçuklu taş ve çini süslemesi
  • Ahşap ve boya süslemesi
  • Kiremit çatılı kesme taş ve tuğladan yapılmış
  • Süslü kapı, ahşap kemerle çevrili
  • Ahşap tavan, 4 adet ahşap destek kolonlu
  • Mimber ve mihrap Selçuklu desen ve formalarıyla 11. YY Türk sanatının bir sentezi
  • Çıtaları ve boya süslü tavanda altıgenleri, göbekte kesişen şekiller ve sarkık rölifler görülür.
Tarihçesi :  
(Geçirdiği tamirat sonradan yapılan ilaveler vb...)
Silahtar Ömer Paşa Camii 11. yüzyılda yapıldığı tahmin edilmektedir. Amasya Karayolu üzerinde olup, bugüne kadar orjinalliğini muhafaza etmiştir.

Tokat'ın Erbaa ilçesinde bulunan ve çivi kullanılmadan, çandı yöntemiyle yapılan Silahtar Ömer Paşa Camisi, ahşap mimarisiyle görenleri büyülüyor.

AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, Silahtar Ömer Paşa Camisi ilçeye bağlı Akça beldesinde 1082 yılında Selçuklu mimarisiyle, çivi kullanılmadan ahşap ve kesme taştan yapıldı. Caminin duvarları bir sıra kesme taş, üç sıra tuğla dizisiyle örüldü. Kuzey batı köşedeki çokgen gövdeli, tek şerefeli güdük minaresi bir deprem sonucu pabuç kısmına kadar yıkıldı, gövde ve şerefe yeniden yapıldı. Altta dikdörtgen, üstte kemerli pencerelerin aydınlattığı camiye, ahşap, zengin işlemeli bir kapıdan giriliyor.

Silahtar Ömer Paşa Camisi, taş, çini, ahşap, boya süslemeleri, ahşap kemerle süslü kapısı, çıtaları, boya süslü tavanda altıgenleri, göbekte kesişen şekilleriyle, batı, kuzey ve doğu yönlerinden çeviren revaklarıyla, buraya gelen yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekiyor.

Tarihi cami 2007-2009 yıllarında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından aslına uygun olarak restore edildi. Cami restorasyonun tamamlanmasının ardından yeniden ibadete açıldı.

Caminin imamı Selahattin Aydın, AA muhabirine yaptığı açıklamada, caminin 1082 yılında yapıldığının rivayet edildiğini söyledi.

Camide Selçuklu dönemine ait mimari özelliklerin bulunduğunu dile getiren Aydın, "Camimizde 4 tane kolon var. Bunlar Osmanlı dönemini yansıtıyor ancak camimizde genel olarak Selçuklu mimarisi hakim" diye konuştu.

Aydın, caminin ahşap yapılı olduğunu belirterek, "Ahşap yapı olduğundan, bizim bildiğimiz çivi kullanılmamış. Camimize gelenler mimari yapıya hayran kalıyorlar" dedi.

Belde sakinlerinden Bilal Kara da, restorasyon sırasında gördükleri kadarıyla caminin yapımında çivi yerine büyük demirlerin kullanıldığını aktardı.

-Çandı Yöntemi-

Ahşap mimaride tomrukların veya kerestelerin içine derin çentikler açılarak, çandı tekniği ile oluşturulan dörtgen kasnak, bir çeşit temel oluşturur. Temeli olmadan inşa edilen yapılar, iri taşların üzerine kasnakların yerleştirilmesiyle sağlamlaştırılır. Hiç çivi kullanılmaması, bu yapıların en büyük özelliği olarak biliniyor.

Çandı yönteminde kerestelerin daha dayanıklı ve uzun ömürlü olması amacıyla çivi tercih edilmiyor.

(II)

Erbaa topraklarında tarih içinde yolculuğumuza kent merkezinin batısında Akça Köyünde yer alan Silahtar Ömer Paşa Camii ile başlayacağız. Kentin batısında kent merkezine birkaç kilometre mesafede yer alan Akça (Fidi) Köyünde bulunan bu mabet sadece bu yörenin değil, Anadolu’daki ahşap camilerin de sağlam kalabilmiş en güzel ve zengin örneklerinden biridir.

Bakır şamdanlardaki tarihlemelerden 1688 yılında o dönemle ilgili Ömer paşa isminde bir kişi tarafından tamirat yapıldığı belirtilmektedir. Dışarıdan bakıldığında sade bir görünüşe sahip olan caminin etrafı üç taraftan bir revak sırası ile kapatılmış, dıştan taş örgülü bir avlu duvarı ile çevrilmiştir. Kuzeyindeki yuvarlak kemerli, tuğla örgülü saçaklı kapı cümle kapısıdır. Bu kapı diğer kapılardan daha büyüktür. Camiye zengin işlemeli bir kapıdan girilir. Kapı kanatları çatma tekniği ile yapılmış, yüzeyleri panolardan ayrılarak kabaralı çivilerle zenginleştirilmiş. Kapı çerçevesi ve kemeri, kilitli geçme taş görünümünde boyanmıştır. Kitabesinde Osmanlıca yazı bulunmaktadır. Burada taşın ahşaba uyarlanmış şekli görünmektedir. Dıştaki sadeliğin aksine caminin içi son derece zengin bir görünüme sahiptir. Cami hem eski inşaat tekniğini hem de devrinin ahşap süslemedeki motif renk kompozisyonunu en iyi şekilde temsil etmektedir. Ortada iç yüzeylerinde burmalar, çıtalar bulunan dört ahşap destek ve bunların arasına atılan hatıllara taşıtılan tavan bir çiçek bahçesini anımsatır şekilde renklendirilmiştir. Mimari tarzı Selçuklu mimarisinin temsilcisi olarak ayakta durmakta ve o dönemin inşaat tekniklerini en iyi şekilde göstermektedir.

Kaynak:
(I)  Camii üzerindeki tanıtım metni...
(II) Erbaa Belediyesi İnternet Sitesi

Ayrıca bakınız